Ubój z konieczności zwierząt gospodarskich kopytnych poza
rzeźnią dotyczy sytuacji, gdy zdrowe zwierzę, np. świnia, owca, koza, krowa,
czy koń, ulegnie wypadkowi, np. złamie kończynę, kręgosłup, lub też ulegnie
innemu urazowi, który uniemożliwia mu naturalne poruszanie się i tym samym
transport do rzeźni. W takiej sytuacji istnieje możliwość uratowania wartości
rzeźnej zwierzęcia.
Co należy zrobić, gdy
zdrowe zwierzę ulegnie wypadkowi?
W pierwszej kolejności należy jak najszybciej wezwać lekarza
weterynarii zajmującego się leczeniem zwierząt gospodarskich, który stwierdzi
czy zwierzę powinno być leczone, poddane ubojowi z konieczności, czy też
uśmiercone.
Co należy zrobić, jeżeli wezwany lekarz
weterynarii stwierdzi, że zwierzę może być poddane ubojowi z konieczności?
1. Należy
skontaktować się z najbliższą rzeźnią celem ustalenia, czy istnieje możliwość
przyjęcia tuszy i narządów wewnętrznych zwierzęcia poddanego ubojowi z
konieczności - tusza zwierzęcia wraz z przynależnymi do niej narządami
wewnętrznymi musi być przewieziona do rzeźni, gdzie urzędowy lekarz weterynarii
dokona badania poubojowego i wyda ocenę przydatności mięsa do spożycia przez
ludzi. Wydanie takiej oceny jest warunkiem koniecznym wprowadzenia mięsa na
rynek, tj. oferowania do sprzedaży i tym samym uratowania wartości rzeźnej zwierzęcia.
2. Należy
skontaktować się z powiatowym lekarzem weterynarii, właściwym terytorialnie ze
względu na lokalizację gospodarstwa w celu przeprowadzenia badania
przedubojowego i wystawienia świadectwa urzędowego, które będzie towarzyszyło
tuszy i narządom wewnętrznym zwierzęcia poddanego ubojowi z konieczności.
3. Należy
poddać zwierzę ubojowi z konieczności.
Kto może dokonać
uboju z konieczności?
Ubój z konieczności powinien być dokonany przez osoby
posiadające odpowiednie kwalifikacje, tj. takie same jak w przypadku uboju
zwierząt w rzeźni.
W jaki sposób i w
jakich warunkach powinien odbyć się ubój z konieczności?
W przypadku uboju zwierząt z konieczności poza rzeźnią
posiadacz zwierząt jest zobowiązany do podjęcia wszelkich koniecznych działań,
aby jak najszybciej dokonać uboju zwierzęcia, w tym dołożyć starań, aby podczas
uboju i działań z nim związanych oszczędzić zwierzętom wszelkiego
niepotrzebnego bólu, niepokoju i cierpienia.
Należy spełnić wymagania dotyczące ochrony zwierząt podczas
uboju. Zwierzę powinno być ogłuszone i wykrwawione zgodnie z przepisami
określonymi w rozporządzeniu Rady nr 1099/2009 przez osobę posiadającą
odpowiednie kwalifikacje.
Po uboju tusza powinna być wykrwawiona. W miejscu dokonania
uboju można również, pod nadzorem wezwanego urzędowego lekarza weterynarii, usunąć
z tuszy żołądek oraz jelita zwierzęcia. Usunięte narządy należy oznakować (w
sposób umożliwiający ich identyfikację z daną tuszą) i wraz z tuszą przewieźć
do rzeźni.
Jakie dokumenty muszą
być dostarczone do rzeźni wraz z tuszą i narządami wewnętrznymi zwierzęcia?
Do rzeźni wraz z
tuszą i narządami wewnętrznymi zwierzęcia muszą być dostarczone następujące
dokumenty:
·
oświadczenie rolnika - stwierdzające tożsamość zwierzęcia
oraz zawierające informacje na temat weterynaryjnych produktów leczniczych lub
innych środków, jakie podawano zwierzęciu lub wobec niego stosowano, z
wyszczególnieniem dat podawania i okresów karencji;
·
świadectwo urzędowe - stwierdzające korzystny
wynik badania przedubojowego, datę i czas przeprowadzenia tego badania,
przyczynę dokonania uboju z konieczności oraz informację na temat leczenia,
jakiemu poddane było to zwierzę.
W jakich warunkach
tusza wraz z narządami wewnętrznymi zwierzęcia powinna być przewieziona do
rzeźni?
Tusza zwierzęcia wraz z przynależnymi do niej narządami
wewnętrznymi powinna być przewieziona do rzeźni w warunkach higienicznych i
najszybciej jak to możliwe. Jeżeli transport potrwa dłużej niż 2 godziny od
chwili dokonania uboju zwierzęcia, należy zapewnić warunki chłodnicze dla
przewożonej tuszy i narządów wewnętrznych. W przypadku, gdy warunki klimatyczne
na to pozwolą, nie ma konieczności poddawania chłodzeniu tusz i narządów
wewnętrznych.
Co się stanie jeśli
lekarz weterynarii uzna, że nie może być przeprowadzony ubój z konieczności?
Lekarz weterynarii może stwierdzić, że zwierzę powinno być
leczone, albo uśmiercone. W przypadku gdy podjęta jest decyzja o uśmierceniu
zwierzęcia, to:
·
uśmiercanie przeprowadza lekarz weterynarii przez
podanie środka farmakologicznego,
·
tusza może być:
·
poddana utylizacji lub
·
za zgodą urzędowego lekarza weterynarii
przeznaczona do skarmiania mięsożernych zwierząt futerkowych (jeżeli chce się
uzyskać taką zgodę, należy skontaktować się z powiatowym lekarzem weterynarii).
Ponadto, w przypadku zdrowych zwierząt kopytnych, które
uległy wypadkowi, takich jak świnia, owca, koza lub cielę do 6 miesiąca życia,
możliwe jest przeprowadzenie uboju zwierzęcia w celu pozyskania mięsa na własne
potrzeby. Przy przeprowadzaniu takiego uboju nie jest konieczna obecność
lekarza weterynarii, niemniej jednak pozyskane mięso nie może być oferowane do
sprzedaży.
Co należy zrobić,
jeśli nie znajdzie się rzeźni, która zgodziłaby się na przyjęcie tuszy wraz z narządami
wewnętrznymi zwierzęcia poddanego ubojowi z konieczności?
W tej sytuacji rolnik może zdecydować się na leczenie
zwierzęcia, uśmiercenie go bądź przeprowadzenie uboju w celu pozyskania mięsa
na własne potrzeby. Jeśli nastąpi śmierć zwierzęcia, zwłoki należy poddać
utylizacji, w tym przypadku koszty utylizacji pokrywa Agencja Restrukturyzacji
i Modernizacji Rolnictwa.
Czy w każdym
przypadku prawidłowo przeprowadzonego uboju z konieczności można zagwarantować,
że zostanie uratowana wartość rzeźna zwierzęcia?
Mięso pozyskane ze zwierzęcia poddanego ubojowi z
konieczności, w każdym przypadku poddawane jest badaniu poubojowemu
przeprowadzonemu przez urzędowego lekarza weterynarii w rzeźni. Badanie to ma
na celu dokonanie oceny, czy mięso jest zdatne, czy też niezdatne do spożycia
przez ludzi, zanim zostanie wprowadzone na rynek.
Wartość rzeźna zwierzęcia zostanie uratowana w przypadku,
gdy tusza zostanie oceniona jako zdatna do spożycia przez ludzi.
Natomiast gdy tusza zostanie oceniona jako niezdatna do spożycia
przez ludzi, poddawana jest utylizacji (kto ponosi koszt utylizacji zależy od
umowy jaka została zawarta pomiędzy rolnikiem a podmiotem prowadzącym rzeźnię)
bądź za zgodą urzędowego lekarza weterynarii przeznaczona jest do skarmiania
mięsożernych zwierząt futerkowych.
Czy w przypadku uboju
z konieczności wymagane jest powiadomienie Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji
Rolnictwa?
W każdym przypadku przeprowadzenia uboju z konieczności
zwierząt z gatunku bydło, owce, kozy lub świnie, konieczne jest powiadomienie o
tym zdarzeniu Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Należy
pamiętać, że ubój bydła, owcy, świni lub kozy należy zgłosić w terminie 7 dni.
Natomiast na terenach objętych restrykcjami w związku z
afrykańskim pomorem świń termin na przekazanie informacji wynosi 2 dni w przypadku
uboju z konieczności świń.
Co w przypadku
podejrzenia stosowania nielegalnych praktyk?
W przypadku podejrzenia stosowania nielegalnych praktyk
dotyczących uboju z konieczności zaobserwowane nieprawidłowości proszę zgłaszać
do właściwych dla miejsca zdarzenia powiatowych lekarzy weterynarii lub
anonimowo za pośrednictwem formularza dostępnego na stronie Głównego
Inspektoratu Weterynarii pod linkiem: https://interwencja.wetgiw.gov.pl/.
Rzeźnie przyjmujące
zwierzęta poddane ubojowi z konieczności
Wykaz rzeźni działających na terenie Polski spełniających
wymogi dotyczące przyjmowania zwierząt poddanych ubojowi z konieczności poza
rzeźnią, o których mowa w załączniku III sekcji I rozdziale VI rozporządzenia
(WE) nr 853/2004 dostępny jest pod linkiem:
https://zywnosc.wetgiw.gov.pl/spi/rzeznie/